MÁÁRJÁ-MÁÁTU
Anja Kaarret
MÁÁRJÁ-MÁÁĐU PÄIKKI
Máárjá-máátu áásá alda stuorrâ kuuđhâmievtâ. Suu päikki lii koivum saretoŋŋâsij vuálá. Kuhes vázáttuv keejist lii muldešiljo, já šiljo roobdâst lii aassâmtupe.
Kii puátá kolliđ Máárjá, te ovdemustáá sun tiäivá viäskárân. Veeskir lii ivnejum čuovjâdin. Káttu lii nuuvt čuovjâd tego ijjâalme tälviv. Seeinih láá siämmáá čuovjâdeh tego kisákiäluh kiedist. Lättee lii máálájum suovâčuovjâdin. Viäskárist lii stuorrâ speeijâl, mon vyelni lii saje kammuid já suhháid. Kammuuh já suháh Máárjást kale kávnojeh-uv, ko sust láá 52 jyelgid. Sust láá tälvikammuuh, kiđđâ- já čohčâkammuuh, kumikammuuh, soovsâkammuuh já kyevtilágáneh kesikammuuh. Máárjást lii meiddei lijneilddee. Máárjá lijkkoo lijnijd – sun aaibâs norá taid. Puoh enâmus sun lijkkoo silkkelijnijd, moh láá ivnejum kirkis ivnijgijn.
Já tiäđust-uv viäskárist kávnoo koccoommuorâ, kuus kyesih pyehtih kosostiđ jieijâs olgopihtâsijd. Máárjást alnees iä lah tágáreh olgopihtâseh. Sun ana tuše suhháid, kammuid já uáiván vala čoonâst liijne, ko vuálgá olgos.
Talle puáttip Máárjá kievkkânân. Taat lii-uv ruopsis viste. Káttu, seeinih já lättee láá nuuvt ruopsâdeh tegu ruopsis läđđee sämimáccuhist. Lasâliijneh-uv láá ruopsâdeh, mutâ tain láá ruopsis tiälhuh tego mirkkâkuobbârijn. Mudoi kievkkân lii aaibâs táválâš. Lii hellá, litteilddee, tiskámmaašin já jurbâ pevdi lasâpiällást. Peevdi pirrâ láá vala nelji stoovli.
Máárjá lijkkoo purrâmuš rähtimân. Eromâšávt sun lijkkoo šaddopurrâmâšâi kokkiimân. Nuuvtpa kievkkân tyehin lii-uv šaddoäitti. Taan ááitán Máárjá-máátu norá keesi ääigi maaŋgâlágánijd šaddoid. Suu herskušaddo lii lyeme. Sust lii ääitist ohtâ ilddee väridum luámánij várás.
Talle ko uábbi puátá Máárjá kuuvl kolliđ, te Máárjá ráhtá sunnuu heersku: lyemelostâruulâid – lyemeloostâi siisâ láá caahum luámáneh.
Veikkâ Máárjá lijkkoo purrâmuš rähtimân, te eenâb ääigi sun viättá orroomvisteest teikkâ uáđđimvisteest.
Máárjá orroomvisteest láá ennuv kukáh: ruopsis, fiskis, vielgis já čuovjis kukáh. Ennuv láá meiddei ruonâs rääsih, moh iä räähti kukkáid. Toh láá ruonâs rääsih. Nuuvtpa taan orroomvisteest lii-uv šoddâm aaibâs ruánáá. Káttu já lättee še láá ivnejum ruánáán. Lättee lii tego ruonâs kieddi keessiv.
Já liihân Máárjást meiddei täkki orroomviste nurheest. Täkki lii styeres. Tot lii rahtum tullâkeeđgist. Täkkipiällást lii nuuvt suámi čokottâllâđ, kođđeeđ suhháid já keččâđ televisio. Máárjá ferttee kođđeeđ ain ko sust lii asto – susthân láá uáli ennuv jyelgih. Tälvi lii ain koolmâs, já suu suháh ráigáneh älkkeht. Sun lii nuuvt koorâs väzziđ meecist, já kumikammui siisâ kalga pieijâđ ain suhá. Mudoi kaamuv kaha kupâlâsâid juálgán.
Mutâ láá meiddei tagareh puudah, et Máárjá cokkit kinttâl, váldá šiev kirje já čokkáán täkkipiällás luuhâđ. Lii nuuvt suámi čokkáđ čohčâeehid täkkipiällást talle ko olgon šliättá já piäggá já lii koolmâs.
Máárjá uáđđimviste lii vielgâd tego muotâ. Lättee tuše lii ruškâd tego potáspiäldu. Suu seŋgâ lii nuuvt styeres, et tot tiävdá melgâdáid ubâ viste. Veikkâ Máárjá áásá ohtuu, te sun lijkkoo uáđđiđ stuorrâ seeŋgâst, silkkelakanij kooskâst. Sun lii meiddei koorâs luuhâđ, já nuuvtpa suu uáđđimviste seeinijn ohtâ lii tevdum kirjeilddeigijn. Ennuv Máárjá kal luoihât kiirjijd kirjeráájust, mutâ kal sun uástá-uv kiirjijd – táválávt tiätukiirjijd.
Máárjást lii meiddei kyessikáámmár. Taat viste lii ivnejum fiskâdin, nuuvt tego piäiváš te páštáččij. Taan visteest iä lah ennuv tävireh – tuše seŋgâ, pevdi já kyehti peeŋkâ.
Kávnoohân Máárjást tiäđust-uv olgosävni, mii lii tuve tyehin. Máárjá ij lah koorâs sávnuđ, mutâ kal sun motomin – pargoost ko puátá, te liegâdist tom, tälviv häärvib ko kesiääigi. Keessiv uážžu rähtiđ suáhiloostâst vasta já toin fađđoođ jieijâs. Tast šadda nuuvt ruonâs opsâ sáávnán já liške-uv háisu ruonâsin. Šadda uáli putes tobdo.
Máárjá lii hirmâd luholâš, ko sust lii tággáár päikki.
MÁÁRJÁ KESILUÁMU
Innig ohtâ pargopeivi, smietâstij Máárjá, ko iđedist koccái. Ličij lam kal suotâs viälláđ silkkelakanij kooskâst, mutâ ij ávttám muh ko njuškiđ pajas. Šoŋŋâtiäđáttâs lâi lopedâm onnáážân arve, já nuuvtpa Máárjá aalgij-uv keessiđ kumikammuid juálgásis. Sun lâi peessâm jo pelimuudon, kiässám 25 juálgán kumikammuu, ko hoksái, et suháh vájálduvvii. Ij ávttám muh ko algâttiđ aalgâst, nuollâđ vistig 25 jyelgist kammuu jeđe ruttiđ jyehi juálgán suhá já vist cäähiđ kammuid. Äigihân toos moonâi. Máárján šoodâi hirmâd huáppu, ige sun ton huápun kavnâm siämmáá paarâ suhháid, mutâ kii te kumikammui siisâ ličijgin lamaš kuovlâmin. Kal ehidist ličij asto orniđ já čurgiđ viäskár já puoh eres-uv paaihijd – álgáččijhân sust luámu.
Máárjá lâi jo alda cáváttâsnjäälmi, ko hoksái, et arvesyeji vájáldui. Tääl kal šoŋŋâtiäđáttâs teeivâi, ko nuuvt čuuvtij oorvij. Ij sun ostâm innig jurgâlâttâđ maassâd. Mut ij tot maiden, jis váhá njuoskâi-uv. Sun ij kal nuuvt hirmâd ennuv lijkkum arvešooŋân, mutâ ohtâ šiev äšši arveest lâi: Piäkká Pešnirihhááš ij talle oinum. Piäkká lâi hirmâd varâlâš lodde, kote lijkkui Máárjá hámásáid mááđoid. Máárjá já suu skipáreh kal lijjii oppâm váruttiđ Piäká já taan perruu. Kesiluámu maŋa Piäká peerâ lâi stuárrum, mut uđâgái kirdelmân lâi luhhoost vala äigi.
Máárjá poođij tuuvnán, jieijâs pargosajan. Puoh iäráseh lijjii jo puáttám.
Pievlâeennâm ääigi Máárjá lâi pargoost tuuvnest, mutâ ko čohčâ poođij já puolâšeh algii, te tuuvnest nuuvâi pargo. Puoh pargeeh, 105 tuvnemááttud, vuolgii páikkásis täälvi viettiđ.
Návt keesi ääigi kal pargo rijttái, aaibâs pirrâmpeeivij pirrâ mááđuh tommii tobbeen. Nuuvtpa kuhheeb luámu lâi-uv taarbâšlâš.
Nuuvâihân tot pargopeivi viijmâg, já Máárjá peesâi vyelgiđ pááikán. Tääl puávtáččij älgiđ smiettâđ, maht kesiluámu viätáččij. Sust lâi juurdâ vyelgiđ kesipááikán. Tot kesipäikki lâi mučis uccâ juvvii riddoost. Tobbeen lâi riddosävni já mučis čunoiriddo já riddoost vala sátku.
Nuuvtpa Máárjá aalgij nuurrâđ tävirijd mätkilavkkâsis. Sun piejâi laavkân kulmâ kirje, kyehti handuk, nelji silkkeliijne já sukkákođámâš, já sun muuštij vala pänipoossâmpiergâsijd väldiđ. Ij sun nuuvt ennuv váldám tävirijd, ko tohon lâi kuittâg viehâ kuhes mätki. Mutâ lâi nuuvt korrâ hommá, et lâi jo maŋŋeed eehid, ovdil ko sun lukkâdij tuuvees uuvsâ já peesâi vyelgiđ.
Já tobbeenhân tot suoinij já toŋŋâsij tyehin oinuuškuođij-uv suu rähis kesipäikki. Máárjá ij innig maaššâm väzziđ, sun kaččâlij. Kal jo monnii jotelávt puoh 52 jyelgid, ko Máárján šoodâi huáppu.
Lâiba suotâs lehâstiđ kesipääihi uuvsâ já vájáldittiđ pargohuolâid! Itten puáđáččij Máárjá uábi uccâ nieidâš, Iŋgá, kolliistâllâđ. Iŋgá lâi käävci-ihásâš já jo škoovlâst, mutâ täälhân lâi mátupárnáin-uv kesiluámu. Mutâ vala taan eehid Máárjá ličij ohtuu. Vistig sun vuošâččij teejâ já juvâččij tom, já ton maŋa sun čaŋâččij silkkelakanij kooskân. Sust lijjii meiddei kesipääihist silkkelakaneh. Sun álgáččij luuhâđ kirje já luvâččij nuuvt kuhháá ko nahareh ruttiiččii.
Iđedist tooláá kullui skooppân olgon. Máárjá imâštâlâi, et mii tot tobbeen skoovijd. Iŋgáhân tot tobbeen lâi. Lâiba sun tooláá joođoost! Iŋgáhân kal lâi-uv iđedisvirkkuu. Sunjin lâi škovlâjotteem-uv hiälppu, ko iđedist koccám ij lam vaigâd.
Iŋgá já Máárjá solâstâláin. Lâi kuhes äigi, ko suoi láin oinâlâm. Iŋgá lâi voonnâm jo kuhes mátunieidân. Suoi savâstâláin iiđeedpuudâ. Iŋgáást lâi moonnâm ovdebâš škovlâihe pyereest. Máárjá halijdij tiettiđ, et magarijd numerijd Iŋgá lâi finnim tuođâštusân, mutâ iähân taan ääigi innig tuođâštussáid merkkejum numereh – tuše čaalâ, maid lâi oppâm já maid ij.
“Maidsun muoi onne hommááččáim?” Iŋgá koijâdij Máárjást.
Ko suoi láin smiettâm ääigis, te suoi poođijn ton uáinun, et riddosäävni suoi kuittâg lieggiiččáin. Já suoi algijn-uv tállán toimâđ. Kesipääihist lâi ton peeleest hirmâd suámi já rávhálâš orroođ, ko ij tarbâšâm poollâđ masten. Ohtâgin loddááš ij lam ráhtám piervâlis taan kuávlun. Máárjá lâi-uv maŋgii imâštâllâm tom, et manesun lodeh iä lijkkum taan sajan.
Tuođâlâš suijâ, mane tobbeen iä lam loddááh, lâi tot, et ulmuuh assii alda já tain lâi kissá. Taam ääšihân Máárjá ij tiättám – imâštâlâi tuše já lâi luholâš. Tääbbin kal ličij hitruu viettiđ täälvi-uv. Mutâ ko puolâšeh puáđáččii, te talle kolgâččij čaaŋŋâđ eennâm vuálá, mudoi kolmuuččij jaamâs. Kal Máárjá mielâst ain tyellitälli lâi, et ráhtáččij teehin tälvipääihi já varriiččij lopâlávt juhâriidon. Mutâ tot ličij nuuvt korrâ hommá, et juurdân tot lâi pááccám-uv.
Máárjá já Iŋgá sávnoin maŋgâ tiijme oovtâ manon já eelijn sávnum kooskâst juuvâst vuojâdâtmin. Iŋgá ij vala máttám nuuvt pyereest vuoijâđ, mutâ Máárjá lopedij suu opâttiđ. Jieš sun lijkkui vuoijâđ, mutâ tom koolgâi mušteđ, et juuvâst lijjii vaarah. Toh kyeleh… Koolgâi mušteđ, et ij moonâ čieŋâlâsân.
Huápust Iŋgáást já Máárjást luámuokko moonâi. Suoi kiergânáin nuurrâđ muorjijd já šaddoid täälvi várás, čurgijn tuve já olgosäävni, luvváin, sierâdáin já tuše láin.
Tággáár rávhálâš orroompuddâ lâi talle-uv, ko suoi finnijn kyesi.
Máárjá njaŋgai handuk alne peeivipaštust, já Iŋgá huksij čunoituuvijd já koođijd.
“Máárjá-muáđá, keejâ, kyessi puátá!” huihádij Iŋgá. “Pyeri peivi” eeđâi kyessi, “Mun lam Jovnâ."
“Mun lam Máárjá, já tuo lii muu uábi nieidâ, Iŋgá.”
Máárjá lâi jierestum, ko sun lâi piättáá njaŋgaamin. Sun rávustij handuk pirrâsis, ige lam hárjánâm, et suu kulen ellii kyesih. Taat Jovnâ-máátu lâi vuossâmuš kyessi, kii teehin lâi čájádâm kuhes, kuhes ááigán. Jis ij váldám lohon Hanssâ-cuobbuu. Tot tot voojij jyehi keesi eelliđ Máárjá kiivsedmin. Iimâš ko ij vala taan keerdi lamaš iällám. Máárjá syele poolâi Haansâst, nuuvt lâi faste-uv. Enni-uv lâi jo áigáá tassaaš váruttâm Haansâst – lâi kostnii kuullâm, et naabur nieidâ lâi purrum cuobbui. Veikkâ lâš Hanssâ lam taat porree. Haansâst kal puovtij oskođ tom-uv, lâi tot taggaar paahus.
Máárjá ruápsudij kyesi oovdâst, ige tiättám maid kolgâččij hommáđ teikkâ ettâđ. Iŋgá-uv koskâlditij sierâdem já poođij keččâđ kyesi. Ij lam aaibâs siämmáálágán ko suoi Márjáin. Lâi ennuv čappâdub ege lamaš jyelgihkin nuuvt ennuv. Liävus kii lâš, Máárjá-muáđá neevtij lijkkuumin sunjin. Iŋgá joođhij sierâdem.
Máárjá hoksái, et käähvihân kuásán koolgâi faallâđ. Sun kočoi-uv Joovnâ siisâ tupán. Káhvástâlmist čielgâi, et Jovnâ aasâi taalvijd ládduponneest já keesi ääigi vuolgij ain mađhâšiđ. Sun lâi liävuttes siälu. Suoi láin nuuvt movtijdum savâstâllâđ, et iävá huámášâm, mon huápust äigi kuulâi. Suoi tuágádáin toos, ko Iŋgá huiheškuođij, já kaččáin olgos keččâđ, et mii tobbeen tábáhtui.
Já mii tobbeen oinuigin. Na, kiiba eres tobbeen kuávdoo šiljo čuážui, ko Hanssâ-cuábui. Máárjá pelhiškuođij Haansâ, ko lâi päärni suorgâttâm. Hanssâ-uv sutettij já suutâi vala eenâb, ko huámášij Máárjá tyehin Joovnâ, čapis mááđu. "Mun jiem lah kiämmán suorgâttâm," eeđâi Hanssâ. "Jieš tun kolgâččih jurdâččiđ maid poorgah, kuáđáh uccâ Iŋgáá ohtuu sierâdiđ juhâriidon. Jis mun jiem lijjii sattuđ puáttiđ, te Iŋgá ličij tääl puško čuálist. Lah tun kustoo mottoomlágán pärnihovdâ, já vala muu sujâttah?"
Máárjá kaččâlij čiärroo Iŋgá kuuvl já aalgij lohđuttiđ suu. Tuođâi-uv, mielâttemhân sun kal ubâ lâi-uv, ko mottoom vieres mááđu tet nuuvt tájáskij.
Sun piivdij Haansâst addâgâsân já kiijtij, et lâi piäluštâm Iŋgá jiegâ. Sun piivdij vala juuhâđ siigijn ehidiskäähvi. Mutâ Hanssâ lâi vala-uv suttâm já eeđâi, et sun ij juvâččii maiden. Ige sun puáđáččii kolliđgin Máárjá ovdilgo ko kolgomáátu ličij lappum čiččâm kuuđhâmievtâ tuáhá. Teikâ vala pyereeb, jis tot monâččij čiččâmlov kuuđhâmievtâ tuáhá. Hanssâ lâi tuođâst suttâm – njuškoi nuuvt korrâsávt, et čunoi vala porgestij.
MÁÁRJÁ SORO JÁ ILO
Nuuvt poođij vuolgâ pááikán. Máárjá uábbi poođij viežžâđ Iŋgá. Talle uábbi-uv ooinij Joovnâ. Uábbi ij lam oskođ čolmijdis: siämmáš máátu, mon sun lâi markkânijn uáinám maŋgâ ive tassaaš!
Iŋgá mainâstij iännásis puoh, mii lâi luámu ääigi tábáhtum – meiddei tom, et sun lâi masa šoddâm puško njáálmán já et Jovnâ áigu vyelgiđ aassâđ Máárjá tälvipááikán táálván.
Máárjá uábbi kočoi Máárjá olgos nurhe tuáhá já pelhiškuođij uábbásis: "Lah-uvks tun aaibâs jallom? Iŋgá lii lam tieggáár vaarâst já tun tuše toin almain stuulah."
Máárjá mieđettij, et suu suijâhân tot kal lâi, mutâ kalhân tot lâi vaahâg-uv. Máárjá piivdij uábistis addâgâsân huolâttesvuođâs, mutâ čielgij vala tom-uv, et suu kandâskippáár ääših iä kullum kiässán. Sun lijkkui Joovnân, já Jovnâ varriiččij Máárjá pááikán. Äšši ličij toin čielgâs, já tom uážui uábbi-uv oskođ.
Lâi suotâs puáttiđ pááikán. Itten tast álgáččij oppeet pargo. Pargo älgim ij kal lam nuuvt hirmâd suámi, mutâ mii luhhoid, et sun lâi teivâm Jovnáin. Ij innig tarbâšâm viettiđ ohtuunis ehidijd, ko poođij pargoost pááikán. Jovnâ ličij čurgim já mälistâm valmâšin.
Máárjá lâi nuuvt vuáijum jurduidis maailmân, et masa ij huámmáškin, ko pešnirihháá nuorâmus kaandâš lâi toppiimin sunnuu Jovnáin njálmásis. Eidu majemuu ääigist sun koccái peivinaharijn já rovgij Joovnâ-uv toŋŋâsij siisâ. VÁÁRUT! Jovnâ lâi še suorgânâm. Máárjá ij lam muštám váruttiđ Joovnâ pešnirihháin. Tääl toh uđâgááh-uv lijjii jo kirdelâm. Mii luhhoid, et tot sattui leđe oppâmettum uđâgâš! Jis ličij lam eči- teikkâ ennipešnirihhááš, te tääl Máárjá já Jovnâ liččijn jo lode čuávjist!
Taat lâi sunnuu nuuvt čuuvtij suorgâttâm, et vala ehidist-uv Máárjá muštottij Joovnân, et kalga váruttiđ luudijn. Ij lam pyeri moonnâđ päikkipirrâs ulguupiälán. Tállán ko paijaan eennâm oolâ, te vaarah iđesteh.
Puoh Máárjá skipáreh – tuvnemááđuh, kuuđhah, piäivááloddááh, suovsah, suándikiärppááh, porruuh, viäpsáh já uccâ myevvirááh-uv – huámmášii, et Máárján lâi miinii tábáhtum. Sun lâi rähistum. Máárjá lâi jieijâs-uv mielâst rähistum, mutâ Hanssâ-cuábui lâi eres mielâst: Máárján lâi njuámmum mottoom viärráás kolgotavdâ. Siämmáá mielâst lâi meiddei ohtâ Máárjá pargoskippáár, Saammâl. Cuobbuin oovtâst Saammâl suunâttâlâi, moin konstáin uážuččij Máárjá vuod tiervâsin.
Keesi lâi jo nuhâmin, já forgâ álgáččii puolâšeh. Tääl lâi vala koskâpeeivi ääigi liegâs, ko peivi paaštij. Iä innig liččii maŋgâ pargopeeivi.
Máárjá vuolgij paargon nuuvt ko táválávt-uv, já Jovnâ paasij pááikán. Lâi jo puáttám tääppin, et ehidist Jovnâ vuolgij Máárjá oovdeld, ko Máárjá peesâi pargoost.
Nuuvt lâi ton-uv peeivi. Jovnâ lâi puátimin, já Máárjá ooinij jo kukken Joovnâ ruopsis koibâkappeer. Vuoi mon suotâsin tubduigin uáiniđ rähis mááđu puátimin suu oovdeld.
Mutâ siämmást Máárjá huámmášij meiddei pešnirihháá. Puoh tábáhtui nuuvt huápust, et Máárjá ij kiergânâm čolmijdiskin repčâliđ. Jovnâ lâi fakkist pešnirihháá njuuneest já kiirdij jo ollâgâsâst ááimust. Máárjá váimu orostij. Sun ij innig iberdâm porgâđ maiden. Ubâ eellim orostij. Masten ij lam innig mihheen veelâid. Máárjá ij tiättám, maht lâš ubâ selvânâm páikkásis. Pááikán sun lâi kuittâg moonnâm.
Tast itten pargoskipáreh imâštillii, kost Máárjá lâi. Sunhân laavij leđe tärkki pargoääigist, ige sust lam tääppin ájániđ. Jis sunjin lâi-uv motomin sattum miinii, et ij peessâm paargon, te sun lâi almottâm pargosajasis.
Maŋgâ peeivi lâi Máárjá meddâlâsâst ige västidâm puhelimângin. Kuuđhah já kiärppááh iä lam uáinám Máárjá maaŋgâ piäiván.
Hanssâ-cuábui já pargoskippáár Saammâl pooláin jo pahamuust. Jis veikkâ pešnirihhááh lijjii puurrâm Máárjá? Nubbe palo lâi tot, et Jovnâ lâi hokâttâllâm Máárjá fárusis.
Cuábui lâi kal ton mielâst, et Máárjá kolgâččij kiinii eelliđ keččâmin. Jieš Hanssâ ij čaahâm vázáttâhân, mii moonâi Máárjá pááikán. Nuuvtpa Saammâl vuolgij, illá mielâi. Sun ij halijdâm uáiniđ tom čapis mááđu. Mutâ jis Máárjást ličij miinii eeđijd, te kiinii kolgâččij suu išediđ.
Saammâl vuolgij. Já maid sun ooinij? Tobbeen vielgis uáđđimvisteest Máárjá njaŋgai silkkelakanij kooskâst já čiärui.
Saammâl iätádui. Mii Máárjást lâi? Já kost tot kolgomáátu lâi? Lukko, et ij oinum kosten.
Máárjá mainâstij Samâlân, maht pešnirihhááš lâi puurrâm Joovnâ. Samâlist peesâi hiälputtum vuoiŋâstâh. Tie-uv puoh? Máárjá kolgâččij joskâđ tuušijd čiärumist já njuškiđ meddâl seeŋgâst. Máárjá koolgâi čurgiđ. Já maht ležeh toh tälvievvisehkin nuurrum? Forgâ ličij jo tälvi. Saammâl eelij keččâmin Máárjá šaddoääiti, já maid sun ooinij: äitti lâi melgâdáid kuárus! Tääl ličij kal huáppu nuurrâđ tälvievvisijd. Saammâl lâi kal olssis nuurrâm ennuv täälvi várás purrâmuš – susthân ij lam lamaš mihheen ereskin hommáid keessiv, muide ko ääiti tevdiđ täälvi várás.
Neevtij, et ij kuittâg tállán Máárjá puávtáččii vyelgiđ purrâmušocon – nuuvt lâi šlunde. Saammâl aalgij toommâđ: sun čurgij ubâ táálu, mälistij já lieggij säävni.
Mutâ Hanssâ-cuábui ain čokkái vázáttâhnjäälmist já vuordij, et kuás Saammâl puátá. Aalgij jo siävŋániđ, ige skippáár tiettum kosten. Mii tobbeen lâi tábáhtum? Siävŋánij ain eenâb já eenâb. Áimu aalgij čuáskuđ, šodâččij puolâšijjâ. Haansâst lâi pággu vyelgiđ meddâl – mudoi jiäŋuččij jaamâs.
Saammâl hoittái Máárjá maŋgâ oho, já iäláskijhân tot Máárjá – hitásávt mutâ vissásávt. Saammâl lâi suu kuvlân vistig maŋgâ peeivi. Tastmaŋa ko Máárjá mahtnii piergiiškuođij, Saammâl eelij maŋgii peeivist suu keččâmin já iššeedmin. Taam lâi älkkee porgâđ pääihist läddin, tastko Máárjá päikki lâi alda. Siämmáá vázáttuvâst iäránij cáváttâs, mon mieldi peesâi Saammâl pááikán. Samâlist lâi hiälppu fievridiđ evvisijd Máárján. Já tastmaŋa tälvievvisij jyehim monâškuođij-uv nubenáál: Saammâl suolgâi kuodij puoh evvisijdis Máárjá táálun. Suu mielâst lâi älkkeemus aassâđ Máárjá kuvlân siämmást ko sun tipšoi taam. Kuuloold Máárján čielgâi, et tääl suoi Samâláin láin paarâ. Tot lieggij mielâ.
Juovlâi ääigi Máárjá lâi aaibâs nuuvt ko ovdil-uv. Keesi muštoh lijjii vájáldum, eidu motomin elâččii mielâst.
Saammâl lâi lieggim juovlâsäävni, já ko suoi moonáin sáávnán, te Saammâl huámmášij, et Máárjá lâi puáidum. Máárjá kivsedij Saammâl, et tottá vissâ sun lii puáidum, ko nuuvt šiev purrâmušâid lii puurrâm. Iäskân ehidist Máárjá tubdâstij Samâlân syeligâsvuođâ.
Suoi láin lekkâm juovlâskeeŋkâid já čokkáin täkkipiällást kintâlčuovâst, já Máárjá kuuđij suhháid. Saammâl aalgij muáittiđ Máárjá, et vala juovlâiijâ-uv kođá, vuoiŋâstičij jo. Talle Máárjá tubdâstij, et puáttee juovlâi liččii maŋgâ čyeđe jyelgid eenâb ko tai juovlâi. Saammâl njuškij pajas peeŋkâst nuuvt, et peŋkkâ roovâi kukkáilddee vuástá já muldeh stirccájii pirrâ lättee. Sun čuorvij: "Vuoi taan luholii peeivi!"
Já nuuvt suoi algijn valmâštiđ jieijâs perruu puátimân. Juovlâi maŋa Saammâl rähtiškuođij kietkâmijd, já Máárjá kuuđij suhháid já kuárui uccâ kammâgáid. Taat pargo jotkui ubâ ive. Luhhoost sunnust lâi tuárvi äigi. Já ko Máárjá šoddâdemäigi poođij, puoh lâi valmâšin uccâ mátučivgij várás. Táálust-uv lijjii kulmâ káámmár lase.